Dünya Kupası Ne Kadar Para Veriyor? Ekonomik Bir Perspektiften Analiz Kaynakların Sınırlılığı ve Ekonomik Seçimlerin Yansıması Bir ekonomist için her olay, ister küresel bir kriz ister büyük bir spor organizasyonu olsun, aslında kıt kaynakların nasıl tahsis edildiğine dair bir hikâyedir. Dünya Kupası da bu bağlamda yalnızca bir futbol turnuvası değil; milyarlarca doların döndüğü, seçimlerin sonuçlarının küresel ölçekte hissedildiği dev bir ekonomik sistemdir. Her dört yılda bir düzenlenen bu turnuva, ülkelerin ekonomik önceliklerini, şirketlerin yatırım stratejilerini ve bireylerin tüketim alışkanlıklarını şekillendirir. Dünya Kupası’nın Ekonomik Büyüklüğü FIFA Dünya Kupası, futbolun ötesinde bir endüstri haline gelmiştir. 2022 Katar Dünya Kupası’nda FIFA’nın toplam gelirinin…
8 YorumEtiket: bir
Kartol Hangi Dilde Ne Demek? Bilimin ve Dilin Kesiştiği İlginç Bir Yolculuk Hiç bir kelimeyle karşılaşıp da “Acaba bu ne anlama geliyor?” diye merak ettiniz mi? İşte “kartol” tam da böyle bir kelime. İlk duyduğunuzda kulağa biraz eski, belki de yerel bir kelime gibi geliyor olabilir. Ancak dil bilimi açısından bakıldığında, “kartol” kelimesi kökeni, anlamı ve kültürel yolculuğuyla düşündüğünüzden çok daha fazlasını barındırıyor. Gelin birlikte bu kelimenin izini sürerek hem diller arası etkileşimin büyüleyici dünyasına adım atalım hem de bilimsel bir mercekle “kartol hangi dilde ne demek?” sorusuna yanıt arayalım. Kartol’un Kökeni: Diller Arası Bir Serüven “Kartol” kelimesi, Türkçe’de pek…
6 YorumDana Etinin Yumuşak Olması İçin Ne Yapmak Lazım? Felsefi Bir Düşünüş Denemesi Bir filozof için “yumuşaklık” yalnızca bir fiziksel durum değil, varoluşun kendisine dair bir metafordur. Tıpkı insanın kalbinin, düşüncesinin ya da vicdanının yumuşaklığı gibi, bir etin yumuşaklığı da özünde doğa, emek ve bilinç arasındaki ilişkiyi anlatır. Bu yüzden “Dana etinin yumuşak olması için ne yapmak lazım?” sorusu, ilk bakışta bir mutfak sorusu gibi görünse de aslında varoluşsal bir sorgudur: Yumuşaklık nedir? Doğal olanı dönüştürmek ne kadar etik? Ve insanın bilgiyle maddeye müdahalesi hangi sınırda anlamını kaybeder? — Etik Perspektif: Doğaya Müdahalenin Ahlakı Etin yumuşaklığını artırmak için uygulanan her yöntem…
6 YorumÜttürmek Ne Demek? Ekonomik Perspektiften Kayıp, Kazanç ve Fırsatların Analizi Giriş: Kaynakların Sınırlılığı ve İnsan Davranışının İncelikleri Bir ekonomist için dünyanın en temel gerçeği kıtlıktır. İnsan istekleri sınırsız, kaynaklar ise sınırlıdır. Bu sınırlılığın içinde her tercih, bir vazgeçişi beraberinde getirir. Ancak bazen bu vazgeçiş bilinçli değil, manipülasyonla şekillenir. İşte tam da burada karşımıza çıkar halk arasında sıkça kullanılan o kelime: “Üttürmek.” Ekonomik açıdan “üttürmek”, bir tarafın bilgi, güç ya da fırsat dengesini kendi lehine kullanarak diğer tarafı zarara uğratması anlamına gelir. Bu kelime, aslında sadece bir argo ifade değil, piyasa davranışlarının ve insan psikolojisinin derin bir aynasıdır. Modern ekonomide “üttürmek”,…
6 YorumYüz Tanıma Fotoğrafla Açılır mı? Dijital Ekonomide Güvenliğin Bedeli Kaynakların sınırlı, tercihlerimizin ise sonsuz olduğu bir dünyada ekonomist olarak sıkça düşündüğüm şey, her seçimin görünmeyen bir maliyeti olduğudur. Bugün bu maliyet yalnızca maddi değil, aynı zamanda veri, gizlilik ve güven üzerinden ölçülüyor. Teknoloji geliştikçe, insan yüzü bile ekonomik bir kaynak haline geliyor. Bu bağlamda “Yüz tanıma fotoğrafla açılır mı?” sorusu, yalnızca teknik bir merak değil; aynı zamanda dijital çağın ekonomik ve etik dinamiklerini sorgulatan bir sorudur. Modern ekonomilerde bilgi en değerli üretim faktörlerinden biri haline geldi. Dolayısıyla, yüz tanıma teknolojileri gibi sistemler yalnızca güvenlik araçları değil, aynı zamanda veri ekonomisinin…
6 YorumKanarya Çiçeği Nedir? Bir Sevginin, Bir Umudun Hikâyesi Bazı çiçekler vardır, sadece göz alıcı renkleriyle değil, taşıdıkları anlamlarla da hayatımıza dokunur. Kanarya çiçeği de onlardan biridir. Ama bu yazıda size sadece bir bitkiden değil, onun etrafında örülen bir hikâyeden bahsetmek istiyorum. Çünkü bazen bir çiçeği anlamanın en güzel yolu, onunla kesişen insan hikâyelerini dinlemektir. Bir Bahar Sabahı Başlayan Hikâye Yıllar önce küçük bir kasabada yaşayan iki insan vardı: Elif ve Kerem. Elif, duygularını derin yaşayan, insanlara dokunmayı seven, empatisi güçlü bir kadındı. Kerem ise planlı, çözüm odaklı ve stratejik düşünen bir mühendisti. Bir gün kasabanın pazarında yan yana geldiler; Elif…
6 YorumPlan, Kesit, Görünüş Nedir? Öğrenmenin Katmanlarını Keşfetmek Üzerine Pedagojik Bir Yolculuk Bir eğitimci olarak yıllardır sınıfın ortasında şunu gözlemledim: öğrenme sadece bilgi edinme süreci değil, aynı zamanda görmeyi öğrenme sürecidir. Bir öğrenci bir konuyu anlamaya başladığında, aslında dünyaya farklı açılardan bakmayı da öğrenir. İşte tam bu noktada mimarlıkta kullanılan üç temel kavram – plan, kesit ve görünüş – sadece teknik çizimleri değil, öğrenmenin kendisini de anlatmak için mükemmel metaforlardır. Peki, plan kesit görünüş nedir? Ve bu kavramlar pedagojik bir bakışla bize ne öğretir? Plan, Kesit ve Görünüş: Görmenin Üç Düzeyi Mimarlıkta bir yapıyı anlamanın üç temel yolu vardır: plan, yapının…
8 YorumMembran Tedavisi Nedir? Öğrenmenin Şeffaf Katmanları Üzerine Pedagojik Bir Yolculuk Bir eğitimci olarak her zaman şuna inanırım: öğrenme, bir yenilenme biçimidir. Her bilgi, zihnimizde yeni bir katman açar; bazen koruyucu, bazen geçirgen, bazen de dönüştürücü olur. Membran tedavisi kavramı, tıpta hücre zarının onarımıyla ilişkilendirilse de, eğitim açısından bakıldığında, bireyin zihinsel zarlarının—yani öğrenmeye dair dirençlerinin ve sınırlarının—onarılması anlamına gelir. Bu yazıda, “Membran tedavisi nedir?” sorusuna biyolojik bir terimden çok daha fazlası olarak yaklaşacağız. Öğrenme süreçlerinin psikolojik, toplumsal ve pedagojik yönlerini ele alacak; insanın düşünme biçimini yeniden yapılandıran “zihinsel zar onarımını” tartışacağız. Öğrenmenin Katmanları: Zihinsel Membran Olarak Eğitim Tıpkı bir hücre zarının…
8 YorumKalp yetmezliği olduğunu nasıl anlarız? Bu, bir arama motoruna sorup geçilecek bir soru değil. Çünkü kalp yetmezliği tek bir anın fotoğrafı değil; yıllara yayılan, vücudun küçük işaretlerle fısıldadığı bir hikâye. Ben bu yazıyı, “nefesim yetmiyor ama sporu bıraktım ondandır” deyip geçiştiren arkadaş grubuna anlatır gibi yazıyorum: samimi, dürüst ve harekete geçirici. Hazırsanız, kulağımızı kalbimizin diline verelim. Kısa özet: Kalp yetmezliği; nefes darlığı, çabuk yorulma, gece artan öksürük, bacaklarda/karında şişlik ve hızlı kilo artışı gibi ipuçlarıyla kendini belli eden, ekokardiyografi ve kan testleriyle doğrulanan bir sendromdur. “Nasıl anlarız?”ın cevabı, bedenin sinyallerini ve klinik veriyi birlikte okumaktan geçer. Kalp yetmezliği: Ne değildir,…
8 YorumGörücü Usulü Evlilik Hangi Dönem? Felsefi Bir Bakışla Toplumsal Bir Ritüelin Anlamı Bir filozofun gözünden bakıldığında, evlilik yalnızca iki insanın birleşimi değil; toplumun ontolojik sürekliliğinin bir ifadesidir. Görücü usulü evlilik de bu bağlamda bir “ilişki biçimi” olmanın ötesinde, bilgi, değer ve varoluş sorularını içinde barındıran karmaşık bir olgudur. İnsan, aşkı nasıl bilir? Sevgi nedir, seçmek ne kadar özgürdür? Bu sorular, görücü usulü evliliğin sadece tarihsel bir olgu değil, aynı zamanda etik ve epistemolojik bir problem olduğunu gösterir. Görücü Usulü Evliliğin Dönemi: Tarihin Sessiz Dönemeçleri Görücü usulü evlilik, Anadolu’da özellikle Osmanlı’nın son dönemlerinden Cumhuriyet’in ilk yarısına kadar yaygın bir evlilik biçimi…
8 Yorum